Web crawlers, web spiders hay bot công cụ tìm kiếm là những khái niệm không mấy xa lạ với marketer hoặc thậm chí là người dùng web.
Những gì chúng ta thường nghe về web crawlers là nhiệm vụ duyệt website trên mạng World Wide Web một cách có hệ thống, giúp thu thập thông tin của những trang web đó về cho công cụ tìm kiếm.
Tuy nhiên, cách thức hoạt động của web spiders ra sao và có tầm ảnh hưởng như thế nào đến quá trình SEO không phải là điều mà ai cũng biết.
Để tìm câu trả lời cho các vấn đề kể trên, hãy cùng tôi tìm hiểu bài viết dưới đây cùng HoangGH nhé!
Mục lục
- Crawl là gì?
- Web Crawler là gì?
- Cách bot công cụ tìm kiếm crawl website
- Những chương trình thu thập thông tin web nào đang hoạt động trên Internet?
- Tại sao việc quản lý bot lại quan trọng đến việc thu thập dữ liệu web?
- Làm thế nào để tối ưu quá trình công cụ tìm kiếm Crawling trang Web của bạn?
- Cách để ngăn Google Crawling những dữ liệu không quan trọng trên Website
- Cách để Google Crawling tất cả nội dung quan trọng của bạn
- Các lỗi điều hướng phổ biến khiến Googlebot không nhìn thấy trang Web của bạn
- Kết luận
Crawl là gì?
Crawl là cào dữ liệu (Crawl Data) là một thuật ngữ không còn mới trong Marketing, và SEO. Vì Crawl là kỹ thuật mà các con Robots của các công cụ tìm kiếm sử dụng như: Google, Bing Yahoo…
Công việc chính của Crawl là thu thập dữ liệu từ một trang bất kỳ. Rồi tiến hành phân tích mã nguồn HTML để đọc dữ liệu. Và lọc ra theo yêu cầu người dùng hoặc dữ liệu mà Search Engine yêu cầu.
Web Crawler là gì?
Trình thu thập thông tin web (Web crawlers), Spider hay bot công cụ tìm kiếm có nhiệm vụ tải xuống và Index toàn bộ phần Content từ khắp các nơi trên Internet.
Từ crawl (thu thập thông tin) trong cụm “Web crawlers” là thuật ngữ kỹ thuật dùng để chỉ quá trình tự động truy cập website và lấy dữ liệu thông qua một chương trình phần mềm.
Mục tiêu của bot là tìm hiểu (hầu hết) mọi trang trên website xem chúng nói về điều gì; từ đó, xem xét truy xuất thông tin khi cần thiết. Các bot này hầu như luôn được vận hành bởi các công cụ tìm kiếm.
Bằng cách áp dụng thuật toán tìm kiếm cho dữ liệu được thu thập bởi web crawlers, công cụ tìm kiếm có thể cung cấp các liên kết có liên quan để đáp ứng các truy vấn tìm kiếm của người dùng. Sau đó, tạo danh sách các trang web cần hiển thị sau khi người dùng nhập từ khóa vào thanh tìm kiếm của Google hoặc Bing (hoặc một công cụ tìm kiếm khác).
Tuy nhiên, thông tin trên Internet lại vô cùng rộng lớn, khiến người đọc khó mà biết được liệu tất cả thông tin cần thiết đã được index đúng cách hay chưa?
Vì thế, để có thể cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết, bot trình thu thập thông tin web sẽ bắt đầu với một tập hợp các trang web phổ biến trước; sau đó, lần theo các siêu liên kết từ các trang này đến các trang khác và đến cả các trang bổ sung, v.v.
Cách bot công cụ tìm kiếm crawl website
Internet không ngừng thay đổi và mở rộng. Vì không thể biết tổng số website có trên Internet, Web crawlers bắt đầu từ một danh sách các URL đã biết. Trước tiên, chúng thu thập dữ liệu webpage tại các URL đó. Từ các page này, chúng sẽ tìm thấy các siêu liên kết đến nhiều URL khác và thêm các liên kết mới tìm được vào danh sách các trang cần thu thập thông tin tiếp theo.
Với số lượng lớn các website trên Internet có thể được lập chỉ mục để tìm kiếm, quá trình này có thể diễn ra gần như vô thời hạn. Tuy nhiên, web crawler sẽ tuân theo một số chính sách nhất định giúp nó có nhiều lựa chọn hơn về việc nên thu thập dữ liệu trang nào, trình tự thu thập thông tin ra sao và tần suất thu thập lại thông tin để kiểm tra cập nhật nội dung.
Tầm quan trọng tương đối của mỗi trang web: Hầu hết các web crawlers không thu thập toàn bộ thông tin có sẵn công khai trên Internet và không nhằm bất kỳ mục đích gì; thay vào đó, chúng quyết định trang nào sẽ thu thập dữ liệu đầu tiên dựa trên số lượng các trang khác liên kết đến trang đó, lượng khách truy cập mà trang đó nhận được và các yếu tố khác biểu thị khả năng cung cấp thông tin quan trọng của trang.
Lý do đơn giản là nếu website được nhiều trang web khác trích dẫn và có nhiều khách truy cập thì chứng tỏ nó có khả năng chứa thông tin chất lượng cao, có thẩm quyền. Vì vậy, công cụ tìm kiếm dễ gì không index ngay.
Revisiting webpages
Là quá trình mà web crawlers truy cập lại các trang theo định kỳ để index các phần content mới nhất bởi content trên Web liên tục được cập nhật, xóa hoặc di chuyển đến các vị trí mới..
Yêu cầu về Robots.txt
Web crawlers cũng quyết định những trang nào sẽ được thu thập thông tin dựa trên giao thức robots.txt (còn được gọi là robot giao thức loại trừ). Trước khi thu thập thông tin một trang web, chúng sẽ kiểm tra tệp robots.txt do máy chủ web của trang đó lưu trữ. Tệp robots.txt là một tệp văn bản chỉ định các quy tắc cho bất kỳ bot nào truy cập vào trang web hoặc ứng dụng được lưu trữ. Các quy tắc này xác định các trang mà bot có thể thu thập thông tin và các liên kết nào mà chúng có thể theo dõi.
Tất cả các yếu tố này có trọng số khác nhau tùy vào các thuật toán độc quyền mà mỗi công cụ tìm kiếm tự xây dựng cho các spider bots của họ. web crawlers từ các công cụ tìm kiếm khác nhau sẽ hoạt động hơi khác nhau, mặc dù mục tiêu cuối cùng là giống nhau: cùng tải xuống và index nội dung từ các trang web.
Những chương trình thu thập thông tin web nào đang hoạt động trên Internet?
Các bot từ các công cụ tìm kiếm chính thường được gọi như sau:
- Google: Googlebot (thực tế là có đến 2 loại web crawlers trên Google là Googlebot Desktop dành cho tìm kiếm trên máy tính để bàn và Googlebot Mobile dành cho tìm kiếm trên thiết bị di động)
- Bing: Bingbot
- Yandex (công cụ tìm kiếm của Nga): Yandex Bot
- Baidu (công cụ tìm kiếm của Trung Quốc): Baidu Spider
>> Tham khảo: Search Engine là gì? Top 10 công cụ tìm kiếm phổ biến nhất thế giới
Tại sao việc quản lý bot lại quan trọng đến việc thu thập dữ liệu web?
Bot được phân chia thành 2 loại: bot độc hại và bot an toàn
Các con bot độc hại có thể gây ra rất nhiều thiệt hại từ trải nghiệm người dùng kém, sự cố máy chủ đến tình trạng đánh cắp dữ liệu.
Để chặn các bot độc hại này, hãy cho phép các con bot an toàn, chẳng hạn như web crawlers, truy cập vào các thuộc tính web.
Làm thế nào để tối ưu quá trình công cụ tìm kiếm Crawling trang Web của bạn?
Để tối ưu quá trình Crawling, trước tiên cần kiểm tra đồ thị Crawling của Google ra sao.
Nhấn vào dòng “Please select a property” để xem được chỉ số Crawling của trang Web.
Chọn Website để tiến hành phân tích
Từ đây, có thể nhận định được tần suất Crawling của Google đối với Website của bạn. Qua đó, giúp đưa ra những giải pháp phù hợp để cải thiện vấn đề này.
Đồ thị Crawling các trang trong 1 Website
Cụ thể, có thể liệt kê một số phương pháp giúp Google tăng tần suất Crawling các trang nội dung trong Website:
- Cập nhật nội dung mới, chất lượng thường xuyên.
- Tối ưu tốc độ tải trang.
- Đính kèm thêm file Sitemap.xml.
- Cải thiện tốc độ phản hồi từ Server dưới 200ms, theo Google.
- Xóa bỏ những nội dung trùng lặp trên Website.
- Chặn Googlebot quét những trang không cần thiết trong file Robots.txt.
- Tối ưu hình ảnh và video (nếu có).
- Tối ưu cấu trúc link nội bộ, sử dụng những Backlink chất lượng đổ về.
Cách để ngăn Google Crawling những dữ liệu không quan trọng trên Website
Hầu hết mọi người nghĩ về việc đảm bảo Google có thể tìm thấy các trang quan trọng của họ. Nhưng lại quên mất rằng có những trang bạn không muốn Googlebot tìm thấy.
Những trang này có thể bao gồm những thứ như:
- URL cũ có nội dung mỏng.
- URL trùng lặp (chẳng hạn như tham số sắp xếp và bộ lọc cho thương mại điện tử).
- Trang mã quảng cáo đặc biệt.
- Trang dàn dựng hoặc thử nghiệm.
- Dưới đây là một số cách giúp bạn ngăn Google Crawling dữ liệu không quan trọng Website của bạn.
Sử dụng Robots.txt
Để hướng Googlebot ra khỏi các trang và phần nhất định trên trang web của bạn, hãy sử dụng Robots.txt.
Robots.txt là gì?
Các tệp Robots.txt được đặt trong thư mục gốc của các trang web (ví dụ: yourdomain.com/robots.txt). Tệp này giúp đề xuất phần nào trong công cụ tìm kiếm trang web của bạn nên và không nên thu thập dữ liệu, cũng như tốc độ chúng thu thập dữ liệu trang web của bạn , thông qua các chỉ thị cụ thể trên file Robots.txt.
>> Tham khảo: Robots.txt là gì? Cách tạo file robots.txt chuẩn SEO
Tệp Robots.txt giúp điều hướng Googlebot
Cách Googlebot xử lý tệp Robots.txt
- Nếu Googlebot không thể tìm thấy tệp Robots.txt cho một trang web, nó sẽ tiến hành thu thập dữ liệu trang web.
- Nếu Googlebot tìm thấy tệp Robots.txt cho một trang web, nó thường sẽ tuân theo các đề xuất và tiến hành thu thập dữ liệu trang web.
- Nếu Googlebot gặp lỗi trong khi cố gắng truy cập tệp Robots.txt của trang web và không thể xác định xem có tồn tại hay không, nó sẽ không thu thập dữ liệu trang web.
Tối ưu hóa cho ngân sách thu thập
Ngân sách thu thập (Crawl Budget) ở đây là số lượng URL trung bình Googlebot sẽ thu thập dữ liệu trên trang web của bạn trước khi rời khỏi.
Tính năng xem Crawl Budget trong Google Search Console
Vì vậy, để tối ưu hóa quá trình Crawling, hãy đảm bảo rằng:
- Googlebot không quét các trang không quan trọng và có nguy cơ bỏ qua các trang quan trọng của bạn.
- Chặn trình thu thập thông tin truy cập nội dung mà bạn chắc chắn không quan trọng.
- Không chặn quyền truy cập của trình thu thập thông tin vào các trang bạn đã thêm các chỉ thị khác, chẳng hạn như thẻ “Canonical” hoặc “Noindex”.
Tuy nhiên, không phải tất cả các Robot Web đều tuân theo chỉ thị trong file Robots.txt. Trên thực tế, việc đặt vị trí của các URL đó trong tệp Robots.txt có thể công khai những nội dung riêng tư của Website. Điều đó cũng có nghĩa là những người có ý định xấu có thể dễ dàng tìm thấy chúng hơn.
Thế nên, tốt hơn hết là “Noindex” các trang này và đặt chúng sau một biểu mẫu đăng nhập thay vì vào tệp Robots.txt của bạn.
Xác định tham số URL trong Google Search Console
Một số Website (phổ biến nhất với thương mại điện tử) cung cấp cùng một nội dung trên nhiều URL khác nhau bằng cách nối thêm các tham số nhất định vào URL. Điển hình là sử dụng các bộ lọc.
Ví dụ: bạn có thể tìm kiếm những giày thể thao trên Shopee, sau đó tinh chỉnh tìm kiếm của bạn kiểu dáng, nơi cung ứng… Mỗi lần bạn tinh chỉnh, URL sẽ thay đổi một chút:
Thông số về hiệu suát tổng quan trong Google Search Console
Google thực hiện công việc khá tốt khi tự mình tìm ra URL chính. Nhưng bạn có thể sử dụng tính năng Thông số URL trong Google Search Console để cho Google biết chính xác cách bạn muốn họ đối xử với các trang của mình.
Nếu bạn sử dụng tính năng này để báo cho Googlebot, thu thập dữ liệu không có URL nào có tham số, thì về cơ bản, bạn đang yêu cầu ẩn nội dung này khỏi Googlebot. Điều này có thể dẫn đến việc xóa các trang đó khỏi kết quả tìm kiếm. Đó là những gì bạn muốn nếu các tham số đó tạo các trang trùng lặp, nhưng không lý tưởng nếu bạn muốn các trang đó được lập chỉ mục.
Cách để Google Crawling tất cả nội dung quan trọng của bạn
Bây giờ bạn đã biết một số chiến thuật để đảm bảo trình thu thập công cụ tìm kiếm tránh xa nội dung không quan trọng của bạn. Hãy tìm hiểu về cách tối ưu hóa có thể giúp Googlebot tìm thấy các trang quan trọng của bạn.
Đôi khi một công cụ tìm kiếm sẽ có thể tìm thấy các phần của trang web của bạn bằng cách thu thập thông tin. Nhưng các trang hoặc phần khác có thể bị che khuất vì lý do này hay lý do khác. Điều quan trọng là đảm bảo rằng các công cụ tìm kiếm có thể khám phá tất cả nội dung bạn muốn lập chỉ mục và không chỉ trang chủ của bạn.
Nếu bạn yêu cầu người dùng đăng nhập, điền vào biểu mẫu hoặc trả lời khảo sát trước khi truy cập một số nội dung nhất định, các công cụ tìm kiếm sẽ không thấy các trang được bảo vệ đó. Một trình thu thập thông tin chắc chắn sẽ không đăng nhập.
Bạn có đang dựa vào các hình thức tìm kiếm?
Googlebot sẽ gặp khó khăn khi quét dữ liệu vì các hình thức tìm kiếm. Một số cá nhân tin rằng nếu họ đặt Search Box trên trang Web của họ, công cụ tìm kiếm sẽ có thể tìm thấy mọi thứ mà khách truy cập của họ tìm kiếm. Tuy nhiên điều này có thể ngăn việc Googlebot thu thập dữ liệu trên trang Web. Vì vậy hãy cân nhắc kỹ lưỡng trọng việc cài đặt Search Box trong Website.
Hidden Text truyền tải nội dung qua phi văn bản
Không nên sử dụng các hình thức đa phương tiện (hình ảnh, video, GIF,…) để hiển thị văn bản mà bạn muốn được lập chỉ mục. Mặc dù các công cụ tìm kiếm đang trở nên tốt hơn trong việc nhận dạng hình ảnh, nhưng không có gì đảm bảo họ sẽ có thể đọc và hiểu nó. Thế nên, tốt nhất là thêm văn bản trong phần đánh dấu <HTML> của trang Web của bạn.
Công cụ tìm kiếm có thể theo dõi điều hướng trang web của bạn?
Googlebot khám phá trang Web thông qua các Backlink từ các trang Web khác trỏ về hoặc hệ thống Internal Link của các trang trên tổng thể Website.
Nếu bạn đã có một trang mà bạn muốn các công cụ tìm kiếm tìm thấy nhưng nó không được liên kết đến từ bất kỳ trang nào khác, thì nó gần như vô hình. Ngoài ra, một số Website mắc sai lầm nghiêm trọng trong việc cấu trúc điều hướng của họ theo những cách không thể tiếp cận với các công cụ tìm kiếm. Điều đó làm cản trở khả năng được liệt kê trong kết quả tìm kiếm.
Các lỗi điều hướng phổ biến khiến Googlebot không nhìn thấy trang Web của bạn
Đây là lý do tại sao trang web của bạn có điều hướng nên rõ ràng và cấu trúc thư mục URL hữu ích:
- Không đồng nhất điều hướng trên Mobile và điều hướng trên Desktop.
- Bất kỳ loại điều hướng nào trong đó các mục menu không có trong HTML, chẳng hạn như điều hướng hỗ trợ JavaScript. Google đã thu thập thông tin tốt hơn và hiểu Javascript, nhưng đây vẫn chưa phải là một quy trình hoàn hảo. Cách chắc chắn hơn để đảm bảo một cái gì đó được tìm thấy, hiểu và lập chỉ mục bởi Google là bằng cách đưa nó vào HTML.
- Cá nhân hóa, hoặc hiển thị điều hướng duy nhất cho một loại khách truy cập cụ thể so với những người truy cập khác. Việc này chính là đang che giấu trình thu thập công cụ tìm kiếm.
- Không liên kết đến một trang chính trên trang web.
Trang Web không có cấu trúc thông tin rõ ràng
Cấu trúc thông tin là điều hành và dán nhãn nội dung trên một trang web để cải thiện hiệu quả và khả năng tìm kiếm cho người dùng. Thế nên, kiến trúc thông tin cần phải trực quan, giúp người dùng không mất nhiều thời gian để tìm kiếm một cái gì đó.
Không sử dụng file Sitemap.xml
Sitemap (Sơ đồ trang web) giống như một danh sách các URL trên trang web của bạn mà trình thu thập thông tin có thể sử dụng để khám phá và lập chỉ mục nội dung của bạn.
Một trong những cách đơn giản nhất để đảm bảo Google tìm thấy các trang ưu tiên cao nhất của bạn là tạo một tệp Sitemap.xml đáp ứng các tiêu chuẩn của Google và gửi nó thông qua Google Search Console. Việc này giúp trình thu thập thông tin theo một đường dẫn đến tất cả các trang quan trọng của bạn.
Lưu ý khi sử dụng file Sitemap.xml
Khi sử dụng file Sitemap.xml, cần đảm bảo rằng:
- Chỉ bao gồm các URL mà bạn muốn được công cụ tìm kiếm lập chỉ mục.
- Không khai báo URL trong sơ đồ trang web nếu đã chặn URL đó qua tệp Robots.txt.
- Không khai báo các URL trùng lặp.
Ngoài ra, nếu một Website không có bất kỳ trang web nào khác liên kết, bạn vẫn có thể lập chỉ mục cho nó bằng cách gửi file Sitmap.xml trong Google Search Console.
>> Tham khảo: Sitemap là gì? Cách tạo sitemap cho Website tối ưu nhất
Kết luận
Giờ thì bạn đã hiểu tầm quan trọng của web crawlers đến hoạt động cũng như thứ tự xếp hạng của trang web trên các công cụ tìm kiếm rồi nhỉ?
Nói chung, để có thể crawl được các dữ liệu trên trang web, bạn cần kiểm tra cấu trúc website có ổn định không? có trang nào hay toàn bộ website chặn quá trình thu thập dữ liệu không? Nội dung trang có đảm bảo để được index?
Hãy bắt tay chinh sửa để website luôn hoạt động hiệu quả nhất với bot các công cụ tìm kiếm nhé.
Chúc bạn thành công!